Orhon-Yenisey abidələri

Tür­kün ortaq türk di­lin­də müa­sir dün­ya mə­də­niy­yə­ti­nə mə­lum ilk ya­zı­lı nü­mu­nə­si Or­xon və Ye­ni­sey çay­la­rı höv­zə­sin­də ta­pıl­mış qə­bi­rüs­tü ya­zı­lar­dır (VI-VI­II əsr­lər). Həm də bu ya­zı­lar baş­qa bir xal­qın yox, məhz tür­kün öz əlif­ba­sı ilə­dir. XIX əs­rin 90-cı il­lə­rin­də Da­ni­mar­ka ali­mi V.Tom­sen tə­rə­fin­dən de­şif­rə edi­lən, bir az son­ra rus ali­mi V.Rad­lov tə­rə­fin­dən tək­rar oxu­nan bu qə­bi­rüs­tü ya­zı­lar müx­tə­lif ad­lar­la ta­nı­nır: Or­xon-Ye­ni­sey abi­də­lə­ri, Or­xon-Ye­ni­sey ki­ta­bə­lə­ri, Or­xon-Ye­ni­sey ya­zı­la­rı, əs­ki türk ya­zı­la­rı, qə­dim türk run ya­zı­la­rı və s. Bu ki­ta­bə­lə­rin oxun­ma­sı ilə türk ta­ri­xi­nin və əs­ki türk di­li­nin öy­rə­nil­mə­sin­də ye­ni mər­hə­lə baş­la­yır. Ən sü­rək­li təd­qi­qat­lar da dil və ta­rix yön­lə­rin­də apa­rıl­mış­dır.

Or­xon-Ye­ni­sey abi­də­lə­ri ilə ədə­bi ma­te­ri­al ki­mi çox sə­mə­rə­li məş­ğul olan İ.V.Steb­le­va­dır.

davamı əlavədə